Κάτουλος, Γάιος Βαλέριος

(Gaius Valerius Catullus, Βερόνα 84; – Σίρμιον 54; π.Χ.). Ρωμαίος ποιητής. Καταγόταν από οικογένεια ευγενών που σχετιζόταν με τον Καίσαρα. Υπήρξε οπαδός των ιδεών του Βαλερίου Κάτωνα και αρχηγός της σχολής των νέων ποιητών, οι οποίοι είχαν εγκαταλείψει τα μεγάλα έπη και, κατά το πρότυπο των Αλεξανδρινών ποιητών, έγραφαν επύλλια, επιγράμματα και ερωτικές ελεγείες. Η ποίηση του Κ. ήταν κατά βάση προσωπική, αν και μερικές φορές είχε πολιτικό χαρακτήρα και εξέφραζε τα ατομικά αισθήματα του ποιητή. Στη Ρώμη ο Κ. ζούσε μια ζωή γεμάτη διασκεδάσεις και συναναστρεφόταν με τη νεολαία της εποχής που αγαπούσε τις πνευματικές συζητήσεις. Η συνάντησή του με τη Λεσβία (ψευδώνυμο της Κλωδίας, αδελφής του εχθρού του Κικέρωνα Κλωδίου) προκάλεσε αληθινή έξαρση της ποιητικής του ιδιοφυΐας. Στα ποιήματα του ο Κ. αφηγείται όλες τις περιπέτειες αυτής της σχέσης. Το ποιητικό έργο του Κ. κατατάσσεται σε λόγιο και σε προσωπικό. Στην πρώτη κατηγορία, η οποία περιλαμβάνει τα έργα Η κόμη τηςΒερενίκης, Οι γάμοι της Θέτιδας και του Πηλέα, παρουσιάστηκε ως οπαδός της αλεξανδρινής σχολής, ενώ στη δεύτερη εξέφρασε τη συγκίνησή του με πολύ προσωπικούς τόνους. Ο Κ. εισήγαγε πρώτος την αυτοβιογραφική τάση και με αυτόν η ρωμαϊκή ελεγειακή ποίηση επέδειξε κάποια πρωτοτυπία απέναντι στην αντίστοιχη ελληνική, που ήταν λιγότερο προσωπική και στρεφόταν σε γνωστά θέματα. Αντίθετα από τους Έλληνες αλεξανδρινούς, οι οποίοι ήταν απλοί θαυμαστές του ωραίου, ο Κ. βίωνε την ποίησή του. Μεγάλος δημιουργός, θεωρούμενος από πολλούς ως ο σπουδαιότερος λυρικός ποιητής του αιώνα του, της ταραγμένης δηλαδή εποχής του Καίσαρα και του Κικέρωνα, ο Κ. μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια προδρομική ρομαντική μορφή. Σελίδα από έκδοση του «Βιβλίου του Κάτουλου» κατά τον 16ο αι. Οι λεγόμενες Σπηλιές του Κάτουλου στο Σίρμιο, τον τόπο που αγάπησε και τραγούδησε ο Λατίνος ποιητής.